Μέρος 2 – Κεφ. 3.3: “Η λιτότητα βοηθάει πολύ στην καλογερική”.
Ο ‘Άγιος Παΐσιος στο κεφάλαιο αυτό αναφέρεται στην λιτότητα που είναι απαραίτητα για την πνευματική ζωή. Με όσα λιγότερα μάθουμε να ζούμε τόσο πιο ευτυχισμένοι είμαστε.
Διαβάστε όλη την διδαχή του Αγ. Παϊσίου παρακάτω:
Κεφ. 3.3: Η λιτότητα βοηθάει πολύ στην καλογερική…
– Είδες το σαλονάκι σάς πόσο ομόρφυνε με τις γκρί κουβέρτες; ήρθε λίγο σε λογαριασμό.
– Γέροντα, πώς θα καταλάβει ένας μοναχός αν κάτι ταιριάζει ή δεν ταιριάζει στο Μοναστήρι;
– Να ξεκινάει από ‘κει, να σκέφτεται: «Τι είμαι και τι υποχρεώσεις έχω στην ζωή που ζω;».
Τον στρατό τον τιμάει το χακί. Το Μοναστήρι το τιμάει το μαύρο. Αν βάλουν στον στρατό μαύρα και στο Μοναστήρι χακί, δεν ταιριάζει. Άντε τώρα εσείς να βάλετε άσπρο νοσοκομειακό σαν τις αδελφές νοσοκόμες – αδελφές δεν λέγεστε και εσείς; – και εκείνες μαύρα, για να φέρουν σε απελπισία τους αρρώστους και να πουν οι άρρωστοι: «Θα πεθάνουμε, φαίνεται, και δεν μας το λένε καθαρά»!…
Δεν ταιριάζει, πώς να το κάνουμε! Κάτι μπορεί να είναι όμορφο, αλλά στον Μοναχισμό δεν ταιριάζει. Και το βελούδο είναι όμορφο, αλλά, αν φορέσω ένα ράσο βελούδινο, αυτό δεν με τιμά, αλλά με βρίζει. Μη χρησιμοποιείτε κόκκινα, χρωματιστά! Δεν κάνει!
– Δηλαδή, Γέροντα, να είναι άχρωμα, άγευστα…
– Τότε θα έρθει η γεύση. Πρέπει όμως να το καταλάβει κανείς αυτό. Αυτήν την χαρά της απλότητος οι άνθρωποι δεν την έχουν καταλάβει ακόμη.
Να, εγώ στο Καλύβι βρέχω την σκούπα και παίρνω τις αράχνες από τις κάπνες –καί αυτό μία φορά τον χρόνο το κάνω – και έτσι όπως είναι βρεγμένη η σκούπα, κάνει κάτι όμορφα σχέδια, νερά μαύρα άσπρα πάνω στο ταβάνι! Αν τα δει κανείς, θα νομίζει ότι το έχω βάψει! Ξέρετε πόσο το χαίρομαι;
Γνωρίζω μοναχούς που δεν χαρήκαν από το πνευματικό πνεύμα αλλά από το κοσμικό. Δεν νιώσανε αυτό το σκίρτημα, την χαρά της απλότητος. Στην πνευματική ζωή βοηθάει πάρα πολύ η λιτότητα.
Ο μοναχός πρέπει να έχη αυτά που του χρειάζονται και αυτά που του ταιριάζουν. Ας περιοριστεί μέχρι αυτό που τον διευκολύνει λίγο, να μην πάει στο κοσμικό. Μία στρατιωτική λ.χ. κουβέρτα εξυπηρετεί την ανάγκη, δεν χρειάζεται να είναι μία κουβέρτα δαντελωτή ή χρωματιστή. Έτσι έρχεται η απλότητα, η πνευματική λεβεντιά.
Δώσε πράγματα στον μοναχό, τον κατέστρεψες. Ενώ, όταν αδειάζει από τα πράγματα κανείς, αυτό ξεκουράζει. Και αν ο μοναχός μαζεύει πράγματα, καταστρέφει μόνος του τον εαυτό του. Εγώ, όταν μου στέλνουν πράγματα, νιώθω βάρος και θέλω να ξελαφρώσω, Ή, όταν έχω κάτι περίσσιο στο Κελλί μου, αισθάνομαι σαν να φορώ μία σφιχτή φανέλα. Αν δεν βρω που να τα δώσω, καλύτερα να τα πετάξω.
Ενώ, μόλις τα δώσω, νιώθω μία ανακούφιση, μία ελευθερία. Ήρθε μία φορά κάποιος γνωστός και μου λέει: «Γέροντα, ο τάδε μου έδωσε αυτά τα πράγματα να σάς τα φέρω και ζήτησε να ευχηθείτε να του φύγει το άγχος». «Να φύγει από εκείνον και να έρθει σ’ εμένα; Παρ’ τα και φύγε, του λέω. Εγώ τώρα γέρασα, δεν μπορώ να πηγαίνω να μοιράζω πράγματα».
Όλες οι ευκολίες που έχουν οι άνθρωποι σκλαβώνουν τον μοναχό αντί να τον βοηθήσουν. Ο μοναχός πρέπει να προσπαθεί να ελαττώνει τις ανάγκες του και να απλοποιεί την ζωή του, αλλιώς δεν ελευθερώνεται. Άλλο καθαριότητα, άλλο λούσο. Πολύ βοηθάει, για να μπορέσει να ελαττώσει τις απαιτήσεις του, να κάνη πολλές δουλειές με ένα πράγμα. Στο Σινά είχα ένα κονσερβοκούτι και εκεί έφτιαχνα και το τσάι, εκεί και τον χυλό.
Τί νομίζετε πώς χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζήσει; Παλιά στην έρημο έτρωγαν μόνο χουρμάδες. Ούτε φωτιά άναβαν ούτε ξύλα χρειάζονταν. Εγώ τώρα πήρα ένα κονσερβοκούτι από γάλα, το έκοψα λίγο και έκανα κάτι σαν χερούλι. Πιο εύκολο είναι να κάνεις μ’ αυτό καφέ ή τσάι. Ένα και ένα στο καμινέτο ζεσταίνεται! Που εκείνα τα μπρίκια! Θέλουν ένα σωρό οινόπνευμα, για να ζεσταθούν!
Με αυτό, λίγο βαμβάκι με οινόπνευμα βάζεις, και τακ, γίνεται ο καφές. Και για φως ούτε λάμπα έχω. Μόνο με το κερί περνώ το βράδυ.
Γενικά τα απλά πολύ βοηθούν. Να έχετε απλά και στέρεα πράγματα. Το ταπεινό και απλό και οι κοσμικοί το εκτιμούν και τους μοναχούς βοηθάει. Θυμάται κανείς την φτώχεια, τον πόνο, την καλογερική.
Όταν είχε πάει στην Μεγίστη Λαύρα ο βασιλιάς Γεώργιος, οι Πατέρες βρήκαν έναν ασημένιο δίσκο και του πήγαν το κέρασμα. Μόλις τον είδε εκείνος, τους είπε: «Εγώ περίμενα κάτι άλλο από σας, περίμενα ξύλινο δίσκο. Τέτοιους δίσκους τους έχω βαρεθεί».
Αυτήν την γλύκα της απλότητος δεν την έχετε καταλάβει. Η απλότητα ξεκουράζει. Κοίταξε τί ωραίο κρεμαστάρι γίνετε με ένα καρούλι! Πολύ πρακτικό! Εσείς βασανίζεσθε! Έχετε εδώ ένα καρφάκι ψιλό, για να κρεμάσει καείς το ράσο του. Αν βγει ο ασβέστης, θα πρέπει κάθε φορά που ξεκρεμάς το ράσο να το τρίβεις, για να καθαρίσει! Δεν βάζετε μερικά μεγάλα καρφιά στον τοίχο, για να εξυπηρετηθειτε. Τόσος τοίχος ούτε ένα καρφί! Ή βάζετε μία ξύλινη κρεμάστρα. Αυτή θέλει λούστρο, ξεσκόνισμα κ.λπ. Αντί να απλοποιείτε τα πράγματα, για να μη χάνετε χρόνο, μπαίνετε στο… «πολυχρόνιο».
Θέλετε το τέλειο και ταλαιπωρείστε. Το τέλειο στα πνευματικά να το θέλετε. Να μη δίνετε όλον τον δυναμισμό σας σε εξωτερικά καλλιτεχνικά, αλλά στην καλλιτεχνία της ψυχής. Μέρα νύχτα να κοιτάζετε για την τελειοποίηση της ψυχής. Αν το καλλιτεχνικό το αξιοποιήσετε στην καλλιέργεια της ψυχής, θα χαίρεστε για το πνευματικό παλατάκι σας.
– Γέροντα, λένε μερικοί ότι τα Μοναστήρια είχαν τα πιο πολυτελή πράγματα και κράτησαν τον πολιτισμό στον κόσμο!…
– Μπορεί να εννοούν τα κειμήλια.
Τα περισσότερα κειμήλια ξέρετε πότε μαζεύτηκαν; Μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως μαζεύτηκαν. Όλα αυτά ήταν πρώτα στα παλάτια. Αλλά μετά, για να τα φυλάξουν, τα πήγαιναν στα Μοναστήρια. Η βασίλισσα Μάρω λ.χ. τα κουβαλούσε λίγα-λίγα από τον Σουλτάνο. Ή τα άφηνε κανείς στο Μοναστήρι, όταν πέθαινε, για να μη χαθούν. Όχι ότι τα Μοναστήρια επεδίωκαν να τα παίρνουν, αλλά εκείνοι που τα είχαν, ένιωθαν μία ασφάλεια και τα πήγαιναν εκεί.
Στα Μοναστήρια πάλι του Αγίου Όρους άφηναν περιουσίες, για να τρώει ψωμί ο κόσμος, επειδή δεν υπήρχαν ούτε Γηροκομεία ούτε Ορφανοτροφεία ούτε Ψυχιατρεία ούτε Φιλανθρωπικά Ιδρύματα. Έδιναν και μεγάλες εκτάσεις, για να έχουν τα Μοναστήρια να δίνουν στους λαϊκούς που είχαν ανάγκη. Τότε δηλαδή έβλεπαν πιο πέρα, βοηθούσαν εκείνα τα δύσκολα χρόνια τον καημένο τον κόσμο υλικά, για να τον βοηθήσουν μετά και πνευματικά.
Στα Μοναστήρια, όταν πήγαιναν οι φτωχοί, τους έδιναν καμιά ευλογία, και έτσι πάντρευαν το παλικάρι τους ή την κοπέλα τους. Δηλαδή σκοπός τους ήταν να βοηθήσουν τον καημένο τον κόσμο, γι’ αυτό έφτιαχναν και μεγάλα κτίρια.
Στην Κατοχή ξέρεις πόσο κόσμο βοήθησαν τα Μοναστήρια; πάρα πολύ! Πολλοί κοσμικοί τότε είχαν επίθετο «Καράκαλλος», γιατί, όταν ένα σπίτι ήταν φιλόξενο, έλεγαν ότι είναι σαν την Μονή Καρακάλλου.
Γι’ αυτό γίνονταν και τα πανηγύρια στις Μονές, όταν γιόρταζε ο Άγιος, για να βρη λίγο ψάρι ο φτωχός κόσμος να φάει. Να χαρεί λίγο και παράλληλα να βοηθηθεί πνευματικά. Τώρα για ποιο λόγο να γίνονται τα πανηγύρια; Ποιος ο σκοπός να φάει ο κόσμος ψάρι, αφού σήμερα δεν στερείται;
Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.
Διαβάστε στην συνέχεια:
Οι πολλές ευκολίες αχρηστεύουν τον άνθρωπο. Δουλειά και Τεμπελιά
