Λόγοι Παϊσίου Α’ Μέρος 2 – Κεφ 2.4: “Ο μοναχός και τα σύγχρονα μέσα”.
Ο ‘Αγιος Παΐσιος στο κεφάλαιο αυτό αναφέρεται στον Μοναχισμό και στην λιτή ζωή των Μοναχών. Επίσης αναφέρεται στον τρόπο λειτουργίας των Μοναστηριών και των Μονών αλλά ακόμα και εμπόριο των δασών. Επίσης γίνονται αναφορές στον Μέγα Αρσένιο και στον Άγιο Αθανάσιο.
Διαβάστε όλη την διδαχή του Αγ. Παίσιου παρακάτω:
Μερικά πράγματα που γίνονται σήμερα στα Μοναστήρια, δεν δικαιολογούνται όπως αναφέρει.
Ο μοναχός και τα σύγχρονα μέσα…
– Γέροντα, πώς πρέπει να χρησιμοποιεί ο μοναχός τα σύγχρονα μέσα;
– Να κοιτάξει να έχει πάντα λίγο κατώτερο από αυτό που χρησιμοποιεί ο κόσμος. Εμένα με αναπαύει να χρησιμοποιώ τα ξύλα για ζέστη, για μαγείρεμα και για εργόχειρο. Όταν όμως έτσι που πάνε με το εμπόριο των δασών θα μας εξαφανίσουν τα ξύλα και θα είναι δυσεύρετα, τότε θα χρησιμοποιήσω το κατώτερο που θα χρησιμοποιεί ο κόσμος, σόμπα πετρελαίου ή δεν ξέρω τι άλλο θα είναι φθηνό και ταπεινό για θέρμανση, γκαζιέρα για το εργόχειρο κλπ.
– Πώς μπορεί να διακρίνει κανείς μέχρι ποιο σημείο είναι κάτι απαραίτητο σ’ ένα Κοινόβιο;
– Αν σκέφτεται κανείς μοναχικά, μπορεί να το βρει. Αν δεν σκέφτεται μοναχικά, όλα απαραίτητα είναι και μετά γίνεται κοσμικός και χειρότερος από κοσμικός.
Σαν μοναχοί θα πρέπει να ζήσουμε τουλάχιστον λίγο κατώτερα απ’ ότι στον κόσμο ή τουλάχιστον όπως ζούσαμε στον κόσμο. Όχι να έχω καλύτερα πράγματα από αυτά που είχα στο σπίτι μου. Το Μοναστήρι κανονικά πρέπει να είναι πιο φτωχό από το σπίτι μου. Αυτό βοηθάει εσωτερικά τον μοναχό και βοηθάει και τον κόσμο.
Τα έχει κανονίσει έτσι ο Θεός, να μη βρίσκουν ανάπαυση σ’ αυτά τα πράγματα οι άνθρωποι. Αν τους λαϊκούς τους βασανίζει αυτή η εξέλιξη η κοσμική, πόσο μάλλον τον μοναχό! Αν βρισκόμουν σ’ ένα πλούσιο σπίτι και μου έλεγε ο νοικοκύρης, “πού θέλεις να σε φιλοξενήσω, για να ευχαριστηθεις, στο σαλόνι με τα επίσημα έπιπλα ή σ’ έναν σταύλο που έχω με κάνα δυο κατσίκες;”, ειλικρινά σας λέω, εκεί στον στάβλο με τα κατσίκια θα ένιωθα μεγαλύτερη ανάπαυση.
Γιατί, όταν ξεκίνησα για καλόγερος, δεν έφυγα από τον κόσμο, για να βρω καλύτερο σπίτι, να βρώ παλάτι. Ξεκίνησα για κάτι χειρότερο από αυτό που είχα. Αλλιώς δεν κάνω τίποτε για τον Χριστό.χ
Αλλά η σημερινή λογική είναι αυτή:
«Καλά, θα μου πουν, αν μείνεις σε ένα παλάτι, σε τι θα βλάψει την ψυχή σου; Εκεί στον στάβλο θα μυρίζη άσχημα, ενώ στο παλάτι θα έχει και μία ευωδία, θα μπορεις να κάνης και καμμιά μετανοια». Πρέπει να υπάρχη αισθητήριο πνευματικό.
Βλέπεις, στην πυξίδα έχει και το ένα βέλος μαγνήτη και το άλλο μαγνήτη και γυρίζει. Ο Χριστός έχει μαγνήτη, αλλά πρέπει κι εμείς να πάρουμε λίγο μαγνήτη, για να γυρίζουμε προς τον Χριστό.
Παλιά τι δυσκολίες υπήρχαν στα Κοινόβια! Θυμάμαι, στην κουζίνα είχαν ένα καζάνι μεγάλο και είχαν την μανέλλα, για να το σηκώνουν. Με τα ξύλα άναβαν φωτιά, για να μαγειρέψουν. Πότε δυνατή φωτιά, πότε σιγανή, κολλούσαν τα φαγητά. Όταν κολλούσαν τα ψάρια, είχαν μία ατσαλόσκουπα, για να τα ξεκολλούν. Άντε να μαζεύουμε μετά την στάχτη από την φωτιά, να την βάζουμε σ’ ένα πιθάρι που είχε μία τρύπα από κάτω, να ρίχνουμε νερό να κατασταλάξει η αλισίβα, για να πλύνουμε τα πιάτα. Τα χέρια γίνονταν χάλια. Και το νερό το ανεβάζαμε με το μαγγάνι στο αρχονταρίκι.
Μερικά πράγματα που γίνονται σήμερα στα Μοναστήρια, δεν δικαιολογούνται.
Είδα σ’ ένα Μοναστήρι να κόβουν το ψωμί με μηχανή. Δεν ταιριάζει! Να είναι ένας άρρωστος ή φιλάσθενος, που δεν μπορεί να κόψη το ψωμί με το μαχαίρι, και είναι ανάγκη να το κόψει, γιατί δεν υπάρχει άλλος, τότε εκείνος, τέλος πάντων, δικαιολογείται. Αλλά να βλέπεις τώρα έναν γεροδεμένο να κόβει το ψωμί με την ρόδα! Αυτός μπορεί να δουλέψει κομπρεσέρ και παίρνει την ρόδα, για να κόψη το ψωμί, και το θεωρεί κατόρθωμα!
Κοιτάξτε στα πνευματικά να προπορεύεσθε.
Μη χαίρεσθε μ’ αυτά τα πράγματα, μηχανές, ευκολίες κ.λπ. Αν φύγει από τον Μοναχισμό το πνεύμα της ασκήσεως, δεν έχει νόημα μετά η μοναχική ζωή. Αν βάζουμε την ευκολία πάνω από την καλογερική, δεν θα κάνουμε προκοπή. Ο μοναχός αποφεύγει τις ευκολίες, γιατί δεν τον βοηθάνε πνευματικά. Στην κοσμική ζωή δυσκολεύονται οι άνθρωποι από τις ευκολίες τις πολλές.
Στον μοναχό, ακόμη και αν έβρισκε σ’ αυτά ανάπαυση, δεν ταιριάζει η ευκολία. Να μη ζητούμε ανέσεις. Την εποχή που έζησε ο Μέγας Αρσένιος δεν υπήρχαν ούτε λούξ ούτε τίποτε άλλο, υπήρχαν επίσημοι φανοί στα ανάκτορα με λάδι πολύ λεπτό. Δεν μπορούσε να φέρει έναν τέτοιο φανό στην έρημο; Αλλά δεν το έκανε. Είχε ένα φιτίλι ή βαμβάκι και λάδι απ’ αυτά τα σπορέλαια, ό,τι είχαν τότε, και αυτό χρησιμοποιούσε.
Στο διακόνημα πολλές φορές δικαιολογούμε τον εαυτό μας να έχουμε μηχανές ή διάφορες άλλες ευκολίες, για να γίνει γρήγορα η δουλειά και να αξιοποιηθεί δήθεν ο χρόνος μας στα πνευματικά, και τελικά ζούμε πολυμέριμνη ζωή, με άγχος, σαν κοσμικοί και όχι σαν καλόγεροι.
Όταν πήγαν σ’ ένα Μοναστήρι μερικοί νέοι μοναχοί, το πρώτο πράγμα που έκαναν, ήταν να πάρουν ταχυβραστήρες, για να έχουν χρόνο να κάνουν πνευματικά, και μετά κάθονταν με τις ώρες και κουβεντίαζαν. Δεν είναι δηλαδή ότι τις ευκολίες θα τις χρησιμοποιήσουν, για να κερδίσουν χρόνο και να τον αξιοποιήσουν στα πνευματικά. Σήμερα με τις ευκολίες κερδίζουν χρόνο, και χρόνο για προσευχή δεν έχουν.
– Γέροντα, άκουσα να λένε ότι και ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ήταν προοδευτικός!
– Ναι, ήταν προοδευτικός! Τέτοιου είδους προοδευτικότητα είχε σαν την σημερινή!… Ας διαβάσουν τον βίο του Αγίου Αθανασίου. Άχ, είχαν φθάσει τους οκτακόσιους, τους χίλιους οι μοναχοί, και πόσος κόσμος πήγαινε για βοήθεια! Πόσοι φτωχοί, νηστικοί πήγαιναν να φάνε ψωμί, να φιλοξενηθούν στην Λαύρα! Για να τα βγάλει πέρα ο Άγιος είχε πάρει δυο βόδια για τον μύλο ας πάρουν και αυτοί σήμερα βόδια!
Αναγκάσθηκε να κάνει φούρνο, σύγχρονο για την εποχή του, για να δίνει ψωμί στους ανθρώπους. Οι βυζαντινοί αυτοκράτορες τα Μοναστήρια τα είχαν προικίσει με περιουσίες, γιατί ήταν σαν Φιλανθρωπικά Ιδρύματα. Τα Μοναστήρια τα εφτίαχναν, για να βοηθιέται πνευματικά και υλικά ο κόσμος. Γι’ αυτό έδιναν δωρεές οι αυτοκράτορες.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι όλα θα χαθούν και θα παρουσιασθούμε μπροστά στον Θεό χρεωμένοι, εμείς κανονικά οι μοναχοί έπρεπε να έχουμε όχι αυτά που πετάνε οι σημερινοί άνθρωποι, αλλά εκείνα τα άχρηστα που πετούσαν την παλιά εποχή οι πλούσιοι στους λάκκους.
ΔΥο πρΑγματα να θυμΑστε, πρΩτα ότι θα πεθΑνουμε, Υστερα Οτι Ισως πεθΑνουμε Οχι με φυσιολογικΟ θΑνατο, και πρΕπει να εΙστε Ετοιμες να πεθΑνετε με αφΥσικο θΑνατο.
Αν θυμάστε αυτά τα δύο, όλα θα πάνε καλά και από πνευματική πλευρά και από κάθε άλλη πλευρά. Όλα μετά βρίσκουν τον δρόμο τους.
Αγ. Παϊσίου Αγιορείτου: ΛΟΓΟΙ Α’.
Διαβάστε στην συνέχεια:
Παλάβωσαν οι άνθρωποι με τις μηχανές | ΠΑΙΣΙΟΣ ΛΟΓΟΙ Α΄ – Μέρος 2 Κεφ 2.2
“Μόλυνση και καταστροφή του περιβάλλοντος” | ΠΑΙΣΙΟΣ ΛΟΓΟΙ Α΄ – Μέρος 2 Κεφ 1.5
